Rozrząd na pasku i łańcuchu – wady i zalety

Rozrząd w samochodzie ma kluczowe znaczenie dla sprawności silnika. A dla rozrządu kluczowym elementem jest napęd rozrządu. W jednych silnikach znajdziemy łańcuszek rozrządu, a w innych rozrząd na pasku. Czym różnią się obydwa rozwiązania? Pasek czy łańcuch rozrządu – które rozwiązanie jest lepsze?

Rozrząd w samochodzie to jeden z najważniejszych układów w pojazdach z silnikami spalinowymi, zasilanymi benzyną i olejem napędowym. Do czego

Za co odpowiada rozrząd w samochodzie?

Co to jest rozrząd w samochodzie? To układ, który steruje dopływem powietrza i usuwaniem spalin z cylindrów silnika. Gdzie jest rozrząd w samochodzie? We współczesnych silnikach, od kilkudziesięciu lat, rozrząd znajduje się w górnej części silnika. To dlatego silniki są nazywane górnozaworowymi.

W jaki sposób rozrząd steruje dopływem ładunku (powietrza) do silnika i usuwaniem z niego spalin?

• Powietrze doprowadzane jest do silnika przez układ dolotowy. Przy silniku zamontowany jest kolektor dolotowy. Kanały z powietrzem (które może być skompresowane przez turbinę i schłodzone przez intercooler) prowadzą do każdego cylindra.
• Spaliny są odprowadzane przez kolektor wylotowy. Prowadzi on spaliny do układu wydechowego.

Przechodzimy do tego, jak działa rozrząd samochodu, a dokładnie silnika. Nad każdym cylindrem (komorą spalania), znajdują się zawory. Zawory dolotowe są odpowiedzialne za dostarczanie powietrza do cylindra. Kiedy się otwierają – do cylindra dopływa powietrze. Zawory wylotowe są odpowiedzialne za usuwanie spalin. Kiedy się otwierają, z wnętrza komory spalania usuwane są spaliny.

Stosuje się różne układy, w zależności od silnika.

• Nad jednym cylindrem mogą być 2 zawory dolotowe i 2 wylotowe (np. 4 cylindrowy silnik 16 zaworowy R4 16V), albo 2 zawory dolotowe i 1 wylotowy (np. 4 cylindrowy silnik 12 zaworowy R4 12V).

Zawory muszą być otwierane w odpowiednim czasie, przy odpowiednim położeniu tłoka w cylindrze. Ma to kluczowe znaczenie dla poprawnej pracy jednostki napędowej, wysokiej mocy i niskiego spalania.

Zawory są otwierane dzięki pracy wałka rozrządu, albo dwóch wałków rozrządu (w zależności od rodzaju silnika). Na wałkach rozrządu znajdują się krzywki. Wywierają one odpowiednią presję na mechanizm, sterujący otwieraniem i zamykaniem zaworów, w odpowiednim czasie.

W jaki sposób synchronizuje się pracę pomiędzy położeniem tłoków i wału korbowego a otwieraniem zaworów? Do tego celu służy napęd rozrządu. Czyli pasek rozrządu albo łańcuch rozrządu. Rozrząd samochodu musi działać z precyzją szwajcarskiego zegarka.

Przeczytaj również: Jak zadbać o diesla z paskiem lub łańcuchem, żeby przejechał setki tys. kilometrów?

Napęd rozrządu – rozrząd na łańcuchu albo rozrząd na pasku

Napęd rozrządu synchronizuje pracę wału korbowego i wałka (albo wałków) rozrządu.

Napęd rozrządu łączy koło zębate na wale korbowym z kołem zębatym (albo kołami zębatymi) na wałku (wałkach) rozrządu.

• O odpowiednie napięcie paska i łańcucha dbają napinacze (w przypadku łańcucha rozrządu jest to napinacz hydrauliczny, którego napięcie jest zależne od ciśnienia oleju silnikowego);
• Pasek i łańcuch są prowadzone przez dodatkowe elementy. W przypadku łańcucha są to ślizgi, w przypadku paska koła pasowe.

Napęd rozrządu wykonuje dodatkową pracę. Napędza także: alternator oraz pompę cieczy chłodzącej (pompę wody, jak się ją popularnie nazywa).

Łańcuszek rozrządu i rozrząd na pasku – czym się różnią?

Łańcuch wykonany jest ze stali. Pasek z gumy i dodatkowych tworzyw, na bazie mocnego kordu z włókien sztucznych. Pasek ma gumowe ząbki, które współpracują z odpowiednio wyprofilowanymi kołami zębatymi. Łańcuch ma ogniwa, które działają tak samo, jak ząbki. Ani łańcuch, ani pasek nie mogą przeskoczyć o jeden ząbek, bo to mogłoby spowodować niewłaściwą pracę silnika, albo zniszczenie silnika.

Łańcuch rozrządu musi pracować pod szczelną metalową osłoną i musi być smarowany olejem silnikowym. Jego napinacz także potrzebuje oleju i odpowiedniego ciśnienia. Pasek rozrządu pracuje pod osłoną metalową, albo z tworzywa. Nie wymaga smarowania, oleje i inne smary są dla niego zabójcze (wyjątkiem są nowe silniki np. Forda, gdzie pasek może pracować w kąpieli olejowej).

Napęd rozrządu na pasku jest oczywiście, lżejszy. Ale czy jest lepszy? Pasek jest bardziej narażony na uszkodzenia niż łańcuch.

Łańcuszek rozrządu i rozrząd na pasku – podstawowe różnice w serwisowaniu

Pasek rozrządu podlega okresowej wymianie. Producent samochodu określa ją w instrukcji auta.

• Rozrząd na pasku – co ile wymiana? Przykład: producent określa, w instrukcji, co ile należy wymienić pasek. Np. w danym samochodzie pasek należy wymienić co 60 tys. km przebiegu, albo co 5 lat. W zależności od tego, co nastąpi pierwsze. Zaleca się zawsze, aby wraz z paskiem wymieniać koło pasowe i pompę cieczy chłodzącej (są specjalne zestawy rozrządu, które to wszystko zawierają).

Łańcuch rozrządu wymienia się wtedy, gdy pojawią się objawy awarii (np. terkotanie, grzechotanie).

• Łańcuchowy rozrząd w samochodzie- co ile wymiana? Przy objawach awarii, takich jak grzechotanie i terkotanie spod maski należy udać się do warsztatu. Producenci aut nie określają terminu wymiany.
• W starszych samochodach łańcuch rozrządu wytrzymywał nawet 500.000 kilometrów, bez potrzeby wymiany. Oczywiście, przy odpowiednim stanie technicznym auta i przy odpowiedniej eksploatacji. We współczesnych autach z silnikami małolitrażowymi rozrząd może wymagać wymiany co 100, 150 lub 200 tys. km przebiegu. Są sprzedawane specjalne zestawy rozrządu, z łańcuchem i elementami dodatkowymi (ślizgi itd).

Czy samochody z łańcuchem rozrządu są lepsze? Czy lepsze są auta z paskiem? Starsze auta z łańcuchami pozwalały zaoszczędzić na wymianach, ze względu na trwałość łańcucha. W nowszych łańcuch stał się elementem eksploatacyjnym auta.

Pamiętaj o wymianie rozrządu i powierz to specjalistom

Zaniechanie wymiany paska rozrządu, w zalecanym przez producenta auta terminie, może doprowadzić do zerwania paska i zniszczenia silnika. Jeśli pojawią się pierwsze odgłosy awarii łańcucha rozrządu – nie zwlekaj. Łańcuch może przeskoczyć i dojdzie do poważnych uszkodzeń.

Wymiana napędu rozrządu to czynność, która wymaga odpowiedniej wiedzy i precyzji działania. Potrzebne są blokady rozrządu i szereg precyzyjnych narzędzi.

Jeśli chcesz skontrolować albo wymienić rozrząd w Twoim aucie – zapraszamy do Irmar. Nasi fachowcy sprawdzą i wymienią rozrząd w Twoim aucie zgodnie z zasadami.

Sprawdź naszą ofertę – profesjonalna wymiana rozrządu w Krakowie